De stilte in de natuur.

Het is onvoorstelbaar hoeveel mooie plaatsen er zo dichtbij zijn. En als ik duinen zeg, denk je aan de kust. Maar wij waren bij de “kale duinen” in de buurt van Appelscha. Het was werkelijk onvoorstelbaar en ook verrassend hoe mooi de natuur daar is. De weidsheid en echte duinen. En het was er stil.

Het raast wel eens in de natuur, heel veel zelfs. Er is veel aan de hand in de natuur. We hebben vaker warmterecords dan koude records, er is sneeuw waar dat normaal niet is, er is heel veel water waar dat normaal niet zo veel is. We hebben dit jaar al twee zware stormen gehad. Het is dus onrustig in de natuur. Maar soms is het er ook stil. Als het mistig is bijvoorbeeld, dan dempt het geluid. Of als de wind er nog niet is, bij licht vriezend weer. Of zoals bij de duinen, de wind waaide zachtjes over de vlakte en je kon het ruisen van de bomen horen. De toppen bewogen voorzichtig heen en weer.

De natuur kent zijn stormen en zijn stilte. Soms is er stilte net voor de storm, dat voelt angstig, zelfs de vogels zijn dan stil. Of de stilte op een ochtend vlak voor zonsopgang, die is juist verwachtingsvol. Wij kennen onze stiltes ook, soms zijn we er naar op zoek. Daarom zijn we zo graag in de natuur, we leunen op de stilte en moeten die in ons zelf weer vinden. 

Goed nieuws.

Er is altijd nieuws, ook al gebeurt er niets. Ik heb nog nooit meegemaakt dat het acht uur journaal meldde; er is vandaag geen nieuws. Of een lege krant, alleen de datum en de naam van de krant bovenaan en verder niets. We krijgen altijd nieuws. Het gaat tegenwoordig vaak over de wereldpolitiek. En je wordt er niet altijd vrolijk van. Er zijn zelfs mensen die het nieuws nauwelijks meer willen volgen, omdat het toch “alleen maar ellende is”.

Maar er is ook goed nieuws, veel goed nieuws zelfs en ook nog van heel dichtbij. Ik was zaterdag op een dag met allemaal vrijwilligers. Een dag georganiseerd door Kern met Pit, waar je met een project mee kunt doen en dan een bijdrage voor ondersteuning kunt aanvragen. Enthousiasme en inspiratie waren de sleutelwoorden op de dag. Het thema is heel duidelijk “mienskip”, en culturele hoofdstad Leeuwarden 2018 is vast en zeker geïnspireerd door de hechte gemeenschappen. Het ging zaterdag over een nieuwe groentetuin voor een heel eiland, een buitensportaccommodatie waar een hele stad kan sporten, een dorp dat uit het niets een belevingstheater opvoerde en een kledingbus die langs dorpen rijdt. En naast al dat enthousiasme, zag je dat mensen graag iets voor een ander en vooral voor de gemeenschap willen betekenen. Bij alle projecten ging het verloop hetzelfde; één man of vrouw kreeg een idee, vertelde daarover en zo werd de groep groter. Altijd komt men dan hobbels tegen en als die dan worden genomen groeit de eenheid. Deze mensen zijn met recht het zout der aarde, het wordt er hartig van. Mensen met het hart op de goede plaats.

Geestelijk voedsel.

Waar haal je dat dan nog vandaan, een beetje geestelijk voedsel? Tien jaar lang was zij ouderling van de kerk, ze had heel veel mensen bezocht. En voor zo ver ze dat kon, had ze steun gegeven en geluisterd. Sommigen zeiden al in de gang, dat ze niet over het geloof hoefde te praten, nou daar kwam ze dan niet weer. Er zijn mensen die mij méér nodig hebben, dacht zij.

Nu zij het zelf mooi zou vinden, als er eens iemand van de kerk komt, blijken daar geen mensen voor te zijn. Er zijn te weinig mensen die de functies in de kerk kunnen uitvoeren. En dat is logisch omdat de kerkgemeenschappen slinken, maar het is ook wel een beetje triest. De generatie ouderen die zelf altijd voor iedereen klaar stond, komt er nu bekaaid af. En de vrouw krijgt heus bezoek, ze heeft familie. En ze heeft een lieve vriendin,” se skuorre elkoar d’r wol troch hinne”. En dat gaat verder dan elkaar steunen.  

De zorg voor de lichamelijke gezondheid is erg groot. Een heel arsenaal aan huisartsen en verplegend personeel staat dag en nacht klaar. En dat is prachtig, maar er zijn van die individuen die meer willen dan een weerpraatje. En misschien is dat wel de armoe van onze samenleving. Waar vroeger de kerk het geestelijk voedsel verzorgde moeten we nu op zoek naar andere vormen. Waarschijnlijk bij elkaar.

Toch maar vaker eens een open vraag stellen, in plaats van het weerpraatje en herinneringen van vroeger. Het was het terrein van de dominee en de ouderling, maar we kunnen het natuurlijk ook zelf. Een beetje empathie en een beetje aandacht. Geestelijk voedsel, het is echt overal te vinden.

De eerste steen en Camiel.

Het is lekker makkelijk om vanachter de krant te oordelen, of hangend op de bank voor de televisie je mening te geven. Je weet namelijk nooit hoe het echt zit, je bent er simpelweg niet bij geweest. Ik heb dat deze dagen heel sterk met alle ophef over Camiel Eurlings. Toen hij nog bevlogen zijn werkzaamheden deed, was het voor de Limburgers, “us Camilke”. Nu de man van zijn voetstuk is gevallen, is niemand meer vóór hem. En ik was er niet bij, ik heb niet met hem gewerkt. Ik weet niet hoe de man functioneert en of zijn karakter opvliegend is. Maar wat ik wel weet, is dat zolang hij aan de top stond, iedereen trots op hem was. De man was publiek bezit, zeker voor de Limburgers.

Maar er zit ook jaloezie. Een gewone jongen, net als alle anderen, maar Camiel brengt het tot diplomaat en topman van de KLM. Als de man dan omvalt, dan is er ook iets als voldoening en dat zijn rare psychologische dingen.

Iedereen die een publieke functie heeft zou dus een onbesproken gedrag moeten hebben. Maar dat is een utopie. Ergens staan wijze teksten; wie een onbeschreven gedrag heeft, werpe de eerste steen. Tegenwoordig worden er niet meer mensen gestenigd met stenen, maar woorden hebben dezelfde uitwerking. Als Camiel sporter zou zijn geweest, heersend kampioen op de 10 kilometer schaatsen ofzo, hadden wij het hem dan allang vergeven?

Cultuurrijk.

De nieuwjaarswensen vliegen je om de oren. En dan wens ik iedereen een cultureel nieuw jaar. Of misschien beter gezegd, een cultuurrijk jaar. Dat kan namelijk niet anders want Friesland zit nu in het jaar 2018, het jaar van de culturele hoofdstad. Wij doen dat dan met z’n allen, niet alleen één Friese hoofdstad maar het hele Friese land. Maar wat is dan cultuur? Het wereldwijde web zegt; cultuur is alles, het geheel aan gewoonten en gedragsregels van een volk. Alle dingen die mensen denken doen en hebben, gewoonten, godsdienst, normen en waarden, bestaanswijze, eetgewoonten en wijze van kleden, tot aan bouwwerken toe. Dat is een hele mond vol, maar het is dus ook de eigenheid. De identiteit van een volk. En zo’n eigen identiteit als volkje in de wereld is een kunst. Bij Friezen gaat het dan om grutsk, dat gaat net iets dieper dan trots. We zijn grutsk op us lan, we zingen over it beste lan fan ierde. We houden onze taal in ere. En ik denk aan standvastigheid, de fries is een doorzetter.

Het thema van het culturele jaar is Mienskip, en als we dat nou met zijn allen leven en beleven, dan halen we met gemak het doel van culturele hoofdstad. Mienskip gaat over betrokkenheid en samen leven. Culturele hoofdstad gaat over identiteit van elk volk in de wereld. Iedereen, elk volk mag in het grote geheel zijn eigen identiteit hebben. Een cultureel jaar, zegt iets over dat jaar. Als we allemaal mee doen aan de eigen cultuur, de eigen identiteit en open staan over ieders cultuur dan wordt het cultuurrijk.